Theo dự báo của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA), năm 2013 xuất khẩu hồ tiêu đạt kim ngạch khoảng 850 triệu USD và năm 2014 đạt 900 triệu USD. Theo dự báo của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA), năm 2013 xuất khẩu hồ tiêu của cả nước đạt từ 125.000 đến 130.000 tấn, kim ngạch khoảng 850 triệu USD và năm 2014 có thể đạt kim ngạch 900 triệu USD. Tại hội nghị Phát triển hồ tiêu bền vững 2013 tổ chức ở Thành phố Hồ Chí Minh ngày 18/10, ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch VPA cho biết tính đến hết tháng Chín, cả nước đã xuất khẩu 113.962 tấn hồ tiêu, đạt giá trị 755 triệu USD. Với lượng hàng đã xuất khẩu này, dự kiến tồn kho cuối năm sẽ hạn hẹp, trong khi sản lượng niên vụ 2014 dự báo không tăng nhiều. Bên cạnh đó, nhu cầu thị trường vẫn sẽ ổn định và có thể tăng nên giá tiêu duy trì ở mức đến hết 2013 và ổn định trong 2014. Tuy nhiên, cảnh báo từ các tổ chức nghiên cứu về nông sản thế giới cho thấy, từ năm 2015 trở đi, sản lượng hồ tiêu thế giới có thể gia tăng, do đó giá cả có thể biến động theo chiều hướng giảm. Cùng với đó, thị trường nhập khẩu sẽ đòi hỏi chất lượng hàng ngày càng khắt khe hơn. Từ những dự báo này, VPA cho rằng các cơ quan chuyên ngành và chính quyền các địa phương trồng tiêu cần thống kê lại diện tích thực tế, vì thời gian qua diện tích hồ tiêu trồng mới ngoài quy hoạch phát triển khá nhanh trên những vùng đất không phù hợp. Đồng thời, VPA cũng cho rằng cơ quan chuyên ngành cần nắm rõ hiện trạng sản xuất điều chỉnh quy hoạch để có chính sách, giải pháp thích hợp cho sản xuất và thương mại. Đặc biệt, VPA khuyến cáo nông dân hạn chế mở rộng diện tích nơi điều kiện tự nhiên không phù hợp, chuyển từ phát triển về số lượng sang chất lượng, sản xuất theo quy trình sản xuất tốt, xu hướng hữu cơ bền vững. VPA cũng khuyến cáo nông dân, doanh nghiệp cần chọn thời điểm mua bán, xuất khẩu có hiệu quả nhất; duy trì giải pháp bình ổn thị trường, chủ động điều tiết lưu thông giá cả trong nước và xuất khẩu, hạn chế sự chi phối của các nhà đầu cơ. Đây là bài học thành công của ngành hồ tiêu, trong đó nông dân và doanh nghiệp đã đồng thuận kiên trì thực hiện trong suốt sáu năm qua. Đồng thời, để đáp ứng đòi hỏi về chất lượng sản phẩm ngày càng cao của thị trường, cả nông dân và doanh nghiệp chế biến cần nâng cao chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm. |
Thứ Ba, 20 tháng 5, 2014
Xuất khẩu hồ tiêu có thể đạt 900 triệu USD năm 2014
Giá Hạt Tiêu Vẫn Tiếp Tục Duy Trì Vững
Giá hạt tiêu tại thị trường giao ngay giao dịch khu 11,800-12,150 Usd/tấn.
Giá hạt tiêu giao dịch trên cả 2 thị trường hàng thực và giao ngay Ấn Độ đều duy trì vững do các hoạt động hạn chế vào cuối tuần.
Tại thị trường hàng thực, lượng giao dịch đưa ra bán cũng hạn chế chỉ một vài tấn. Ngay khi tại các quốc gia sản xuất khác như Việt Nam và Indonesia dự kiến các nhà mua hàng cũng sẽ trở lại tham gia vào thứ 2 khi cuộc bầu cử kết thúc.
Tại Ấn Độ giá hạt tiêu có dung trọng thấp được chào mua 12,400Usd/tấn tại bất kì vùng trồng tiêu nào. Ngay khi giá hạt tiêu tại thị trường giao ngay giao dịch khu 11,800-12,150Usd/tấn cho hàng tiêu xô. Giá tiêu xuất khẩu đang giao dịch khu 12,700Usd/tấn (c&f) giao thị trường châu Âu và 12,950Usd/tấn (c&f) giao thị trường Mỹ.
Tại thị trường nội địa Việt Nam giá tiêu được báo cáo ra thị trường thế giới giảm nhẹ. Giá loại 500gr đang được chào mua 7,000Usd/tấn ngay khi giá tiêu xô cũng giảm nhẹ từ 146,000 đồng xuống còn 140,00 đồng phiên ngày thứ 7.
Các báo cáo về sản lượng về vụ mùa tại Ấn Độ giảm cũng đang hỗ trợ giá hạt tiêu. Tuy nhiên thị trường thiếu vắng sức mua tham gia nên giá duy trì về khu hiện nay./
Xôn xao việc thương lái nước ngoài lùng mua rễ và gốc cây hồ tiêu
Những ngày qua, người trồng hồ tiêu ở huyện Chư Sê (tỉnh Gia Lai), thủ phủ hồ tiêu của cả nước, xôn xao việc thương lái nước ngoài thông qua tiểu thương trên địa bàn lùng mua rễ và gốc cây hồ tiêu.
Thời gian qua, ông Mai Xuân Dũng (thôn 4, xã Ia Blang, Chư Sê, Gia Lai) tổ chức “gom” rễ và gốc hồ tiêu bán cho thương lái
Từ cuối tháng 4/2014, người dân xã Ia Blang (huyện Chư Sê) truyền tai nhau thông tin thương lái Trung Quốc mua gốc và rễ hồ tiêu sống với giá cao.
Sự việc này khiến người trồng hồ tiêu vô cùng hoang mang. Điều đáng nói, đây không phải lần đầu tiên tình trạng này diễn trên địa bàn huyện Chư Sê. Lần trước (năm 2012) họ mua rễ, gốc hồ tiêu khô, lần này chỉ mua rễ, gốc cây tiêu sống.
Ghi nhận của phóng viên, cho đến thời điểm trung tuần tháng 5, người trồng tiêu ở xã Ia Blang và các xã trọng điểm ở huyện Chư Sê cũng không hiểu thương lái mua gốc, rễ hồ tiêu về để làm gì.
Bà Văn Thị Gái, một người dân ở thôn 4 (xã Ia Blang) lo lắng: “Không hiểu người ta thu mua rễ hồ tiêu để làm gì, nhưng việc này rõ ràng đã gây hệ lụy không tốt cho người trồng tiêu chúng tôi.
Với người nông dân, không ai dại gì phá bỏ cả cây hồ tiêu chỉ để lấy gốc và rễ bán, trong thời điểm giá đạt mức rất cao - 150.000 đ/kg như lúc này. Chỉ sợ một số kẻ xấu lợi dụng việc này chặt trộm cây để lấy gốc và rễ, gây ảnh hưởng đến vườn tiêu của bà con”.
Không như năm trước, năm 2014 này, thương lái chỉ thu mua rễ cây tiêu sống. Ông Mai Xuân Dũng, tiểu thương thu gom rễ hồ tiêu ở xã Ia Blang cho biết: “Người ta mua chỉ mua rễ sống, không tróc da, còn rễ chết người ta không mua. Theo nhận xét của tôi thì tiêu chết rồi là không còn chất gì nữa”.
Ông Mai Xuân Dũng chỉ thu mua rễ tiêu sống
Ngày 15/5, Công an huyện Chư Sê cho biết, vừa có công văn đề nghị Công an tỉnh Gia Lai chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ phối hợp với Công an TP Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa) làm rõ vụ việc, nguyên nhân, cách thức mua bán, trong đó tập trung làm rõ số đối tượng làm đầu mối thu mua, lý do thu mua rễ và gốc hồ tiêu.
Mặc dù là người trực tiếp đứng ra thu mua rễ cây hồ tiêu từ các hộ dân nhưng ông Dũng vẫn không biết thực chất mục đích việc thu mua để làm gì, mà chỉ biết mang máng là người ta mua về để làm thuốc... Hiện tại, ông Dũng cũng đã báo cáo sự việc này cho chính quyền và công an xã Ia Blang.
Việc tái diễn tình trạng thương lái người Trung Quốc thu mua gốc và rễ cây hồ tiêu đã làm người trồng tiêu ở Chư Sê hoang mang và rộ lên nhiều nghi vấn về những tiêu cực ẩn chứa phía sau.
“Trước mắt chưa hiểu mục đích như thế nào nên chúng tôi đã khuyên bà con nên tỉnh táo, đừng tham gia vào việc mua bán vì “lợi bất cập hại”, bởi việc đào bới gốc, rễ sẽ ảnh hưởng đến cây”, ông Lê Sỹ Quý, Phó phòng phụ trách Phòng NN-PTNT huyện Chư Sê kiêm Phó Chủ tịch Hiệp hội hồ tiêu Chư Sê, cho biết.
Trước tình trạng này, UBND huyện Chư Sê đã có văn bản yêu cầu các xã, thị trấn cũng như công an và các ngành chức năng vào cuộc ngăn chặn việc thu mua gốc, rễ cây hồ tiêu, tránh gây phức tạp tình hình an ninh trật tự cũng như ảnh hưởng đến phát triển kinh tế trên địa bàn.
Thương lái Trung Quốc đã và đang “nhòm ngó” các vườn tiêu ở “thủ phủ hồ tiêu” Chư Sê
Ngoài ra, ngành NN-PTNT tỉnh Gia Lai cũng rất thận trọng và cảnh giác trước việc thương lái người Trung Quốc thu mua gốc và rễ cây hồ tiêu còn sống.
Ông Bùi Sỹ Nguyên, Chánh Văn phòng UBND huyện Chư Sê cho biết: “Đúng là thời gian qua trên địa bàn huyện có diễn ra tình trạng thương lái thu mua gốc rễ hồ tiêu, tuy nhiên mức độ đang còn rải rác. Tuy vậy, chúng tôi đã chỉ đạo UBND xã Ia Blang và các cơ quan chức năng ngăn chặn kịp thời, không để sự việc ngoài tầm kiểm soát.
Qua đó, UBND xã Ia Blang và công an xã đã quản lý ngay hộ thu mua, xác định những địa bàn đang diễn ra việc thu mua để kịp thời vận động, tuyên truyền cho bà con hiểu tác hại của việc đào bới gốc, rễ hồ tiêu đem bán, nếu có người lạ đến thu mua phải báo ngay cho chính quyền địa phương để kịp thời xử lý”.
Theo Hữu Khôi/Báo Nông Nghiệp
Việt Nam mất 207 triệu USD vì giá xuất khẩu nông sản giảm
Theo báo cáo của Bộ Công thương, trong bốn tháng đầu năm 2014, hàng nông lâm thủy sản của VN xuất khẩu ước đạt 7,0 tỉ USD, chiếm 15,4% trong tổng kim ngạch xuất khẩu, tăng 14,0% so với cùng kỳ năm 2013 (tăng tương đương 865 triệu USD).
Tuy nhiên, so với cùng kỳ, giá bình quân xuất khẩu của nhiều mặt hàng như cà phê, cao su, sắn và sản phẩm từ sắn suy giảm (cao su giảm đến 24,9%). Do ảnh hưởng của giá xuất khẩu như trên đã làm kim ngạch xuất khẩu của nhóm hàng nông sản giảm tới khoảng 207 triệu USD.
Cũng theo Bộ Công thương, trong bốn tháng đầu năm 2014, xuất khẩu của VN sang hầu hết các khu vực thị trường đều tăng. Như thị trường châu Á tăng khoảng 13,6%, trong đó khu vực các nước Đông Á tăng cao nhất (tăng 20,0%).
Thị trường châu Âu cũng chứng kiến mức tăng xuất khẩu của VN 12,1%, trong đó Bỉ tăng 57,3%, Ý tăng 26,9%, Pháp tăng 18,8%, Tây Ban Nha tăng 23,9%. Đặc biệt, bốn tháng qua xuất khẩu của VN vào Hoa Kỳ tăng 26,8%, Braxin tăng 49,0%... Tuy nhiên, VN vẫn nhập siêu rất lớn từ Trung Quốc.
Theo Tuổi trẻ
Thứ Năm, 8 tháng 5, 2014
Thu hàng tỷ đồng từ trồng tiêu
Thông qua các câu lạc bộ, tổ vay vốn, người nông dân có thể có thêm nguồn vốn phục vụ đầu tư cho hoạt động sản xuất, chăn nuôi, trồng trọt. Nguồn vốn vay tập trung phục vụ cho chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đặc biệt là đầu tư vào khoa học kỹ thuật, công nghệ mới...
Vua tiêu Đồng Nai - ông Trần Hữu Thắng (xã Xuân Thọ, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai) - mới đây được Hiệp hội Hồ tiêu thế giới trao danh hiệu “Người trồng tiêu giỏi nhất Việt Nam”. Không chỉ đạt năng suất cao gấp 2-3 lần so với các vườn tiêu khác, sản phẩm của ông Thắng còn có chất lượng rất tốt, hạt đều và thơm.
Sở dĩ có được kết quả này, ông Thắng cho biết, tất cả là nhờ vào việc áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào trồng trọt, chăm sóc cây. Hiện, vườn tiêu rộng 2,8 ha của gia đình ông được trang bị toàn bộ hệ thống tưới tiêu nhỏ giọt. Với công nghệ này, người trồng không phải tốn nhiều công sức vì việc tưới vườn cây hoàn toàn tự động.
Nhưng, quan trọng hơn, công nghệ này không chỉ tiết kiệm nước tối đa mà còn tránh được sâu bệnh, đứt rễ hoặc úng gốc... Khi cần bón phân để chăm sóc cho cây, chủ vườn có thể hòa trực tiếp phân bón vào bể chứa nước, sau đó thông qua hệ thống tưới tiêu tự động này để bón đến từng gốc cây, vừa tiết kiệm, vừa phân bố đều.
Theo ông Thắng, đây là một trong những bí quyết quan trọng giúp vườn tiêu gia đình cho năng suất bội thu, vượt trội so với những năm chưa áp dụng công nghệ chăm sóc, tưới trồng tiên tiến này.
Nếu như trước đây, năng suất trung bình khoảng 3-4 tấn/ha, sau khi lắp đặt hệ thống tưới tiêu mới, năng suất đã nhảy vọt lên 7 tấn/ha và mỗi năm gia đình tiếp tục đầu tư, cải tạo, nâng cấp hệ thống, đẩy năng suất trung bình khoảng 9 tấn/ha. Điển hình có mùa vụ thời tiết thuận lợi, năng suất đã lên đến 11 tấn/ha.
Những cải tiến về kỹ thuật khiến cho gia đình ông Thắng hưởng lợi lớn, không chỉ từ tăng năng suất. Thời gian qua, giá tiêu trong và ngoài nước liên tục ổn định và tăng, hiện đang ở mức 164 nghìn đồng/kg tiêu đen, đã đem lại lợi nhuận cao hàng tỷ đồng/năm cho gia đình ông Thắng. Đến nay, toàn bộ cơ ngơi, đất đai, vườn tược… trị giá hàng chục tỷ đồng mà gia đình ông Thắng có được đều từ việc trồng tiêu mà ra.
Là người đầu tiên mạnh dạn lắp đặt hệ thống tưới tiêu hiện đại tiết kiệm nước ở huyện Xuân Lộc, nhận thấy hiệu quả mà nó đem lại, ông Thắng đã đem kiến thức, kỹ thuật chuyên môn phổ biến cho nhiều hộ trồng tiêu trong vùng. Đến nay, trên địa bàn huyện đã hình thành khoảng 30 câu lạc bộ năng suất cao cùng nhau học hỏi, phổ biến kinh nghiệm trồng trọt, chăn nuôi đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Ông Thắng cho biết, nếu mỗi hộ nông dân có 1 ha đất trồng tiêu theo kỹ thuật mới sẽ thu lợi trung bình hàng năm khoảng 800 triệu đồng đến 1 tỷ đồng (đã trừ chi phí), trong điều kiện giá cả ổn định như hiện nay.
Tuy nhiên, điều mà nhiều hộ dân trăn trở chính là làm sao có được chi phí đầu tư ban đầu. Bởi hiện nay, để đầu tư 1 ha trồng tiêu theo công nghệ mới phải chi phí trung bình 150 - 200 triệu đồng, không tính tiền đầu tư mua đất. Trong khi, phần lớn người nông dân đều không có vốn trong tay nên không phải cứ muốn là triển khai được. Trước những khó khăn về vốn của người trồng tiêu, chính quyền địa phương và các cơ quan, ban ngành đã vào cuộc.
Ông Trần Văn Xuân, Phó chủ tịch Hội Nông dân huyện Xuân Lộc cho rằng, những khó khăn về vốn đang dần được tháo gỡ. Thông qua các câu lạc bộ, tổ vay vốn, người nông dân có thể có thêm nguồn vốn phục vụ đầu tư cho hoạt động sản xuất, chăn nuôi, trồng trọt. Tính đến nay, đã có tổng số 14.145 lượt hộ vay hơn 2.600 tỷ đồng theo chủ trương của Nghị định 41 của Thủ tướng Chính phủ, chủ yếu từ nguồn vốn của hệ thống Agribank trên địa bàn.
Trong đó, nguồn vốn vay tập trung phục vụ cho chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, thâm canh tăng vụ, tăng năng suất cây trồng, đặc biệt là đầu tư vào khoa học kỹ thuật, công nghệ mới mà trong đó hệ thống tưới tiêu tiết kiệm nước đang được triển khai nhân rộng.
Thanh tuyết
Bà Rịa - Vũng Tàu: Cây tiêu chết bất thường
(ANTV) - Thời gian gần đây, tại huyện Tân Thành tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nhiều vườn tiêu trên địa bàn xảy ra hiện tượng chết nhanh, làm ảnh hưởng rất lớn đến thu nhập của người dân.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Hồ Tiêu
1. Đặc điểm chung cây hồ tiêu:Hồ tiêu là cây công nghiệp lâu năm, thân bò, rễ móc nên cần có trụ (chóe) để cây bám rễ phụ. Rễ tiêu gồm hệ thống rễ dưới mặt đất (3-6 rễ cái và nhiều rễ phụ) dùng hút nước và phân bón. Hệ thống rễ bám mọc từ đốt thân để bám vào trụ, giúp cây hồ tiêu vươn lên và cũng có khả năng hút nước, phân bón tuy khả năng này yếu hơn so với rễ mọc trong đất.Cây hồ tiêu thích hợp với khí hậu vùng xích đạo và nhiệt đới. Nhiệt độ thích hợp trung bình 22-280C. Hồ tiêu yêu cầu lượng mưa cao từ 2000-3000mm/năm, phân bổ đều trong 7-8 tháng và cần 3-5 tháng không mưa ở cuối giai đoạn thu hoạch để phân hóa mầm hoa tốt, ra hoa tập trung. Hồ tiêu có thể trồng được trên nhiều vùng đất nhưng đất thích hợp phải là đất tơi xốp, nhiều mùn, pH 5,5-7, thoát nước tốt. Mật độ trồng thích hợp nhất của hồ tiêu từ 2000-2500 nọc/ha, đất tốt nên trồng thưa, đất xấu trồng dày hơn. Đất dốc cần bố trí hàng tiêu theo đường đồng mức để giảm bớt rửa trôi dinh dưỡng và xói mòn đất.2. GiốngỞ Việt Nam hiện nay tồn tại ba dạng giống chủ yếu:- Giống tiêu lá cỡ trung bình: nguồn gốc có thể từ giống Lada Belangtoeng, giống này có nguồn gốc từ Indonexia và di thực vào Việt Nam năm 1947. Từ đó, giống này có thể mang nhiều tên địa phương khác nhau: Nam Vang, Phú Quốc, Lộc Ninh, Vĩnh Linh và nhiều tên gọi khác. Giống có cỡ hạt lớn trung bình, chiều dài chùm quả trung bình 11cm.- Giống tiêu sẻ:lá nhỏ, chùm quả ngắn, màu xanh của lá không đậm như giống tiêu Lada Belangtoeng, chiều dài chùm quả trung bình khoảng 8cm, hạt nhỏ hơn giống tiêu có cỡ lá trung bình. Giống có tên gọi theo địa phương như tiêu sẻ Lộc Ninh, tiêu sẻ Đất Đỏ, tiêu sẻ Mỡ.- Tiêu trâu: lá lớn, chùm quả dài, hạt lớn nhưng năng suất không cao bằng hai giống tiêu lá trung bình và lá nhỏ.- Tiêu Ấn Độ:Hiện nay giống này được ưa chuộng vì chùm quả dài, đóng hạt dày, năng suất cao, cho thu hoạch sớm, hai giống chủ lực là Panniyur và Karimunda.3. Kỹ thuật trồng:3.1. Vườn ươmPhương pháp thực hiện- Dọn sạch nền đất ở luống ươm- Kích thước luống rộng 1m, dài 8 - 10m.- Túi làm bầu là bì PE có kích thước 10cm x 15cm (rộng x dài), đục 8 lỗ thoát nước ở nửa dưới của bầu, phân bố thành 2 hàng và cách đáy bầu không quá 2cm.- Hỗn hợp đất cho vào bầu:- Sử dụng lớp đất mặt 0 - 20cm, nhặt sạch rễ cây, đá sỏi hay các vật lạ khác. Đất lấy về được phơi khô dưới nắng to sau đó đập nhỏ.- Phân chuồng phải hoai mục.- Phân Bacte Phytop- Lượng đất, phân ước tính cho 1ha vườn ươm (60.000 bầu) như sau:- Đất: 28 - 30 tấn.- Phân chuồng: 7 - 8 tấn.- Bacte Phytop: 100 - 120 kg.- Vôi: 350 - 360 kg.- Phân chuồng, Bacte Phytop và vôi được trộn đều ủ một tuần. Sau đó, trộn đều đất với phân đã ủ, rồi cho vào bầu.- Bầu đất phải cân đối, thẳng đứng, lưng bầu không gãy khúc, xếp vào luống.- Đóng các cọc nẹp dọc luống và giăng dây để giữ cho bầu thẳng đứng.Phương thức nhân giống:-Chọn cây giống có năng suất cao, chất lượng tốt, không nhiễm sâu bệnh hại.Hom giống:- Cành tược (dây thân): tiêu trồng từ cành tược mau cho quả lớn, thường năm thứ ba sau khi trồng, năng suất cao và tuổi thọ kéo dài 15-20 năm, tỷ lệ hom sống đạt cao (khoảng 90%).- Cành lươn: tiêu trồng từ cành lươn cho quả chậm hơn và phải đôn tiêu, thường từ năm thứ 4 sau khi trồng. Tuy vậy cây tiêu cho năng suất cao, ổn định và lâu già cỗi.- Giống sau khi lấy về được dùng dao sắc, cắt hết lá và rễ trước khi giâm.- Cắt hom tiêu vào mùa mưa, trên cây mẹ 1-2 năm tuổi.- Hom được cắt xiên phía dưới gốc, mỗi hom dài 2 đốt, vết cắt cách đốt cuối cùng 1,5 - 2cm, không sử dụng đoạn hom cách ngọn 20-25cm, cắt chừa gốc một đoạn 40-50cm và không làm tổn hại đến cây mẹ và hom giống.- Hom tiêu cắt xong cần ươm ngay, nếu vận chuyển đi xa cần bó mỗi bó 50 hom, đặt trong thùng xốp, phun nước đều.Xử lý hom giống và cắm hom vào bầu- Xử lý hom giống bằng sản phẩm Bacte Phytop đậm đặc (có chứa chủng vi khuẩn đối kháng Pseudomonas sp và nấm đối kháng Trichoderma sp) để phòng các bệnh ở rễ do nấm gây ra và kích thích sự ra rễ.- Đổ Bacte Phytop ra đĩa giấy sạch, sau khi cắt hom, chấm miệng cắt hom giống (đầu gốc, nằm trong bầu) vào sản phẩm, để 5 phút và chấm lần 2 rồi giâm vào bầu.- Hom giống đã qua xử lý Bacte Phytop đậm đặc, đem cắm vào bầu. Mỗi bầu giâm 1 - 2 hom.- Hom hai đốt nên cắm một đốt nằm dưới mặt đất và nghiêng một gốc 450 so với phương thẳng đứng.Chăm sóc cây sau giâm- Tưới nước: Ngay sau khi giâm xong, dùng bình phun sương phun nước lên các ô thí nghiệm cho cây đủ ẩm tạm thời. Sau đó, khi bề mặt bầu đã đủ ẩm thì cách 2 - 3 ngày tưới một lần tùy theo độ ẩm ở mô hình.- Làm cỏ: Sau khi giâm một tháng, cỏ bắt đầu mọc nhiều nên lúc này chúng ta tiến hành làm cỏ. Ở giữa và xung quanh luống thí nghiệm thì nhổ cỏ cả gốc. Còn trên bầu, chỉ dùng tay ngắt nhẹ ngọn cỏ cho đứt để hạn chế khả năng cạnh tranh dinh dưỡng của chúng và hom tiêu.- Bón Bacte Phytop: Một tháng sau khi giâm bỏ Bacte Phytop vào bầu, với lượng bón 10gam/ 5 bầu.3.2.Vườn trồng:Loại trụ, khoảng cách và mật độ trồng:* Trụ sống:Yêu cầu trụ sống:- Sinh trưởng nhanh, khỏe, thân cứng, vỏ tương đối nhám để tiêu dễ bám.- Bộ rễ ăn sâu để không cạnh tranh dinh dưỡng với cây tiêu.- Ít lá hoặc tán thưa để không che ánh sáng của cây tiêu, có khả năng chịu xén tỉa nhiều lần mà không chết.- Ít sâu bệnh hoặc không phải là cây ký chủ của sâu bệnh hại tiêu.- Thông thường chọn cây họ đậu hoặc một số cây có thể trồng bằng cành để kịp cho tiêu leo bám.Một số loại trụ sống được trồng làm trụ tiêu:- Đông Nam Bộ: Keo đậu (Leucaena Leucocephala), lồng mức (Wrightia annamensis), gòn (Ceiba pentandra), giả anh đào hoặc còn lại là đỗ quyên (Gliricidia sepium) trồng với khoảng cách 2,5 x 2,5m hoặc 2,5 x 3,0m, mật độ 1.300-1.600 trụ/ha. Ngoài ra các cây như hoa sữa, núc nác (Oroxylum indicum), muồng, keo cũng có thể dùng làm cây trụ cây tiêu song ít phổ biến.- Duyên Hải Miền Trung: Lồng mức, keo dậu, mít (Artocarpus heterophyllus) trồng với khoảng cách 2,5 x 2,5m hoặc 2,5 x 3,0m, mật độ 1.300-1.600 trụ/ha. Ngoài ra các cây như hoa sữa, núc nác (Oroxylum indicum), muồng, keo cũng có thể dùng làm trụ cây tiêu song ít phổ biến.- Tây Nguyên: Keo dâu, giả anh đào, muồng đen (Cassia siamea), lồng mức trồng với khoảng cách 2,5 x 2,5m hoặc 3,0 x 3,0m, mật độ 1.100-1.600 trụ/ha.* Trụ làm bằng vật liệu khác:Bồn gạch- Đường kính gốc: 0,8-1m- Đường kính ngọn: 0,6-0,8m- Chiều cao: 3,2-3,5m- Khoảng cách: 2,0-2,5m x 2,0-2,5mVùng Duyên Hải Miền Trung không nên dùng trụ gạch và trụ bê tông, do khí hậu nắng nóng và mưa nhiều, địa hình hẹp và dốc, lượng mưa lớn dễ gây xói mòn.Cần làm giàn che cho tiêu trồng mới, có thể dùng lưới che công nghiệp, lá dừa, phên tre hoặc các vật liệu che chắn nhẹ.* Kỹ thuật trồng tiêu:- Thời vụ trồng tiêu:Thời vụ trồng tùy thuộc vào điều kiện khí hậu của từng khu vực, thường trồng vào đầu mùa mưa, khi đã mưa đều và kết thúc trước mùa khô khoảng 2-2,5 tháng.Vùng:Đông Nam Bộ tháng 6-8Duyên Hải Miền Trung tháng 9-10Tây Nguyên tháng 5-8- Chọn đất trồng tiêu, làm đất, đào hố và thiết kế lô trồng:+ Đất trồng tiêu cần tơi xốp, dễ thoát nước, không úng nước vào mùa mưa, độ dày tầng đất canh tác tối thiểu 70cm, pH của đất khoảng 5,5-7,0 là thích hợp cho cây tiêu.+ Kích thước hố thường 30x40x40cm cho hom đơn hoặc 40x40x40cm, mỗi hố bón 7-10kg phân chuồng hoai +0,3 – 0,5 kg Bacte Phytop + 3-5 kg vôi + 200-300g phân supe lân, trộn đều với lớp đất mặt cho vào hố khoảng 20cm. Nên tiến hành đào hố và trộn phân lấp hố trước khi trồng ít nhất nửa tháng.+ Thiết kế hệ thống tiêu nước và trồng trụ tiêu cùng lúc, khoảng 10-15m đào một rãnh thoát nước vuông góc với hướng dốc chính, rãnh sâu 15-20cm, rộng 20cm, giữa hai hàng trụ tiêu. Dọc theo hướng dốc chính, khoảng 30-40m, thiết kế một mương sâu 30-40cm, rộng 40cm, giữa hai hàng trụ tiêu, mương thẳng góc với rãnh thoát nước.- Đặt hom và buộc dây:Khi đặt hom tiêu vào hố cần chú ý:+ Xé bỏ bầu PE, tránh làm vỡ bầu sau đó lấp đất và nén chặt gốc.+ Hom đặt riêng 30-450 hướng về phía trụ tiêu, nên đặt hom (bầu) vào hướng Đông.+ Số hom (hoặc bầu) trên một trụ: 2 hom/trụ cho trụ sống hoặc trụ bê tông và 5-6 hom/trụ cho bồn gạch xây.Sau khi dây tiêu đã phát triển vươn tới trụ nên dùng các loại dây mềm (dây nylon) để buộc dây tiêu vào cây trụ, buộc vào vị trí ở gần đốt của dây tiêu để rễ dễ bám bào trụ, sau khi rễ đã bám chặt vào trụ cần cắt bỏ dây buộc.- Đôn tiêu:Tiêu trồng bằng dây lươn cây sẽ cho nhiều dây thân, cắt bỏ các dây yếu, chỉ để lại 3-4 dây khỏe trên một gốc dây lươn. Sau 12-15 tháng, các dây tiêu đạt 1,5-2m, bắt đầu cho cành mang quả, khi phần lớn các dây tiêu trên trụ mang cành mang quả cần tiến hành đôn tiêu.Xới đất quanh trụ tiêu thành rãnh sâu 7-10cm, cách trụ 15-20cm, chọn 3-4 dây tiêu khỏe, cắt hết lá dưới cành mang quả đầu tiên 30-40cm, khoanh tròn trong rãnh sao cho cành mang quả thấp nhất cách mặt đất 30-40cm, lấp một lớp đất mỏng 5-7cm, tưới nước, khi thấy rễ nhú ra từ các đốt đôn dưới đất cần lấp thêm 3-5cm đất trộn phân hữu cơ.- Tỉa cành, tạo tán cây trụ sống và cây tiêu trong thời kỳ kinh doanh:Khi cây trụ sống đã lớn, tán trụ giao tán cần rong tỉa bớt cành lá để tiêu nhận đủ ánh sáng, mỗi năm rong tỉa vài lần vào mùa mưa.Sau khi thu hoạch tiêu, đến mùa mưa cần tỉa bớt những cành tược, cành lươn mọc ra từ gốc tiêu và cành tược mọc ngoài khung thân chính, việc tỉa cành nên tiến hành vào đầu mùa mưa để tạo dinh dưỡng cho mầm hoa trong vụ tiếp theo.Ở một số vườn tiêu có hiện tượng hoa trổ rải rác không đúng thời vụ nên cắt bỏ những hoa này để tập trung cho hoa ra hàng loạt và quả chín tập trung.- Làm bồn, bón phân và chăm sóc:Làm bồn:Tạo bồn cho cây tiêu nhằm mục đích giữ phân khi bón trong mùa mưa và giữ nước trong mùa khô. Ở vùng đất dốc kỹ thuật làm bồn rất quan trọng, chỉ cần làm bồn cạn để dễ tiêu nước trong mùa mưa.4. Phân bón:- Nhu cầu dinh dưỡng của hồ tiêu: Với năng suất 2 tấn/ha, hàng năm cây hồ tiêu lấy đi từ đất 70kg đạm (N) + 16kg Lân (P2O5) + 42kg Kali (K2O) + 18kg Magiê (MgO) + 67kg Canxi (CaO). Các kết quả nghiên cứu trên thế giới cho thấy, với mật độ 1750 nọc/ha, mỗi năm hồ tiêu lấy đi từ đất khoảng 250kg N + 35kg P2O5 + 205kg K2O + 45kg CaO + 20kg MgO (De Waard, 1965). Ở những cây đầy đủ dinh dưỡng, hàm lượng trong lá hồ tiêu thường dao động trong khoảng 3,1-3,4% N; 0,16-0,18% P; 3,4-4,3% K; 0,44% MgO; 1,67% CaO, luôn cao hơn so với các cây trồng khác. Điều này chứng tỏ cây hồ tiêu hút và tích luỹ nhiều dinh dưỡng hơn so với một số cây trống khác. Cây hồ tiêu có nhu cầu đạm và kali là cao nhất sau tới lân, canxi, magiê và các vi lượng khác. Hiện tại, nhiều vườn hồ tiêu ở nước ta do địa hình cao, dốc, đất có thành phần cơ giới nhẹ lại được tưới nước thường xuyên nên dinh dưỡng bị rửa trôi nhiều. Các hàng tiêu phía rìa vườn, nhất là gần đường thoát nước thường có biểu hiện thiếu kali và magiê rất rõ. Thiếu kali, lá bị khô đầu và lan hết phân nửa lá. Thiếu magiê, các lá trưởng thành chuyển màu vàng lục nhưng gân lá còn xanh.QUY TRÌNH BÓN PHÂNCách bón: Xẻ rãnh nông giữa 2 nọc tiêu rồi rải phân và lấp đất hoặc chọc lỗ để bón phân hoặc xới nhẹ rồi rải. Cần lưu ý rằng rễ hồ tiêu thường ăn nông, do đó tránh xới sâu làm đứt rễ, tránh tuyến trùng và nấm bệnh xâm nhập. Ngoài ra, để hố tiêu có năng suất cao cần bón 0,3 - 0,5kg vôi / nọc/ năm.Ngoài phân bón gốc, việc bổ sung phân bón lá rất cần thiết để hồ tiêu đậu nhiều trái, năng suất cao. Phun phân bón lá có hàm lượng đạm cao vào thời kỳ sau thu hoạch, tỉa cành nhằm kích hoạt chồi mới phát mạnh, cành vươn tốt, nhanh có hoa. Phun phân bón lá có hàm lượng Bo cao vào thời kỳ hồ tiêu ra nụ để kích thích phân hóa mầm hoa và giúp hoa nở tốt, đậu nhiều trái. Phun phân bón lá có hàm lượng kali và Magie cao vào thời kỳ bắt đầu ra hoa, sau đậu trái và dưỡng trái nhằm giúp trái lớn nhanh, to hạt, chống rụng trái.THỜI KỲ KTCB:Bón lót: 15-20 kg phân chuồng hoai mục/ nọc + Bacte 55: 0,1kg + Bacte-Phytop: 0,3 kg/ nọc (Trước khi trồng)Tưới thúc: hòa tan 30-50g NPK-20-20-15+TE , tưới 2-3 lần, cách nhau 10-15 ngày/lần nhằm giúp hồ tiêu ra rễ mạnh, phát cành khỏe.Bón thúc:+ Năm 1: Bacte 55: 0,3-0,5 kg/ nọc+ Năm 2: 0,3-0,5 kg vôi/ nọc + Bacte 55: 0,4 - 0,7 kg/nọc (chia làm 4 lần bón vào đầu-giữa-cuối mùa mưa + 1 lần vào mùa khô ) + 0,3 - 0,5kg/ nọc Bacte-Phytop (2 lần/ năm, đầu và cuối mùa mưa) +10-15 kg phân chuồng hoai mục/ nọc (cuối năm 2) + phun Bacte 02 + Bacte Siêu kali + Bacte Magie BoTHỜI KỲ KINH DOANH (4 lần bón/ năm)Quy trình ( bón phân 4 lần/ năm)+ Sau thu hoạch: 0,3 – 0,5 kg vôi/ nọc + Bacte-Phytop: 0,3-0,5 kg/ nọc + Bacte 55: 0,5-0,7 kg/nọc + Bacte 02.+ Trước ra hoa: Bacte 55: 0,3-0,4 kg/nọc + Bacte Magie Bo+ Bacte 02.+ Sau đậu quả: Bacte 55: 0,3-0,4 kg/nọc + Bacte Kali 50: 0,2 – 0,3 kg/ nọc + phun Siêu Kali + Bacte Magie Bo.+ Nuôi quả: Bacte Kali 50: 0,3-0,4 kg/nọc + Bacte-Phytop: 0,3-0,5kg/nọc + phun Siêu Kali + Bacte Magie Bo.Ghi chú: Tùy theo sinh trưởng phát triển của cây cũng như năng suất mà điều chỉnh lượng bón phân phù hợp theo từng năm.*Cần bón cân đối giữa đạm, lân, kali, canxi, magie. Bón thừa đạm, thiếu canxi, magie là nguyên nhân cây hồ tiêu bị bệnh chết nhanh, bệnh chết chậm,...5. Tưới nước:Vườn tiêu mới trồng và trong giai đoạn chưa cho trái, vào mùa khô phải tưới nước và kết hợp che chắn, không nên tỉa cành cây trụ sống trong mùa khô để tạo ẩm độ trong vườn và che bóng cho cây tiêu.
Trong thời kỳ kinh doanh, sau vụ thu hoạch chỉ nên tưới nước vừa đủ để cây tiêu tồn tại, không nên tưới nhiều vì tưới nhiều cây tiêu sẽ tiếp tục sinh trưởng và ra hoa rải rác làm ảnh hưởng mùa thu hoạch kế tiếp.6. Làm cỏ, tủ gốc:Làm cỏ bằng tay vài lần vào đầu và giữa mùa mưa, làm sạch cỏ quanh gốc tiêu trong vòng bán kính khoảng 0,5m, không nên thường xuyên làm sạch cỏ giữa các trụ tiêu, dùng cỏ hoặc rơm rạ khô tủ quanh gốc tiêu vào đầu mùa khô để giữ ẩm.7. Sâu bệnh hại chính và biện pháp phòng trừ:7.1. Rệp sáp (Pseudococcus sp.):- Là loại côn trùng nhỏ, hình bầu dục, dài 2,5-4,5mm, rộng 2-3mm. Cơ thể màu vàng hồng, bên ngoài phủ một lớp bột sáp màu trắng.- Cách sống và gây hại: Rệp sống thành từng đám bám chặt vào chùm hoa, trái, kẽ cành hoặc mặt dưới của lá, hút nhựa cây và làm lá, trái bị héo khô. Sau một thời gian rệp hại thường thấy nấm bồ hóng đen phát triển ở những nơi có nhiều chất đường do rệp tiết ra. Ngoài việc gây hại những bộ phận trên mặt đất, rệp còn chui vào đất bám và chích hút dịch ở gốc thân, cổ rễ, rệp sinh sản rất nhanh và phát triển mạnh vào cuối mùa mưa, thường cộng sinh với nấm Bornetina sp. ở trong đất, do vậy rệp khó bị diệt bằng thuốc hóa học.- Phòng trừ:+ Thường xuyên theo dõi trên cây và dưới bộ rễ, đặc biệt là vào cuối mùa mưa, đầu mùa khô.+ Khi phát hiện dùng Fenbis 10ND, Sevin 80WP, phun với nồng độ 0,15-0,2% hoặc dùng Supracide 40 EC với nồng độ 0,2%.7.2. Các loại rầy mềm (Toxoptera sp.) và bọ xít lưới (Elasmognathus nepalensis):- Gây hại: Rầy mềm và bọ xít lưới gây hại trên đọt non, lá, chùm hoa, chùm quả và cả trên dây tiêu.- Phòng trừ: dùng Actara, Padan 95SP, Pyrinex 25EC phun với nồng độ 0,15-0,2%.7.3. Tuyến trùng hại tiêu- Triệu chứng và gây hại: tuyến trùng hại bộ rễ làm cho cây tiêu sinh trưởng kém, lá vàng, nếu bị nặng cây sẽ héo và chết, tuyến trùng thường xuất hiện và gây hại trong thời kỳ kinh doanh.
Khi tuyến trùng đục vết thương ở rễ để chích hút tạo điều kiện cho các loại nấm như Phytophthora capsici, Fusarium sp., Pythium sp. xâm nhập qua vết thương hủy hoại bộ rễ cây tiêu làm cho cây tiêu càng chết nhanh.- Hai loài tuyến trùng thường gặp là tuyến trùng gây nốt sần (Meloidogyne incognita) và tuyến trùng đục hang (Radopholus similis), ngoài ra còn có một số loài khác ít gây thiệt hại.- Phòng trừ:+ Chọn các giống có khả năng kháng bệnh tốt như Lada Belangtoeng, Vĩnh Linh, Ấn Độ.+ Làm bồn cho tiêu, không để nước chảy từ trụ này sang trụ khác.+ Khi bón phân không làm tổn thương bộ rễ của tiêu.+ Biện pháp hóa học: bỏ Nokaph, Vifuran, Carbosulpha+ Biện pháp sinh học :Bón Bacte-Phytop:300-500g/ gốc/ lần (năm bỏ 2 lần vào đầu và cuối mùa mưa), kết hợp bón Bacte 55 để cây phục hồi sau khi bị bệnh.7.4. Bệnh chết nhanh:- Nguyên nhân: Do nấm Phytophthora sp (Phytophthora capsici và Phytophthora pamilvora) gây ra.- Đặc điểm:+ Nấm Phytophthora capsici xuất hiện ở tất cả các bộ phận của cây tiêu kể cả phần trên mặt đất và dưới mặt đất. Đầu tiên, có một hoặc nhiều đốm màu tối xuất hiện ở mép lá, những đốm này sau đó kết hợp lại với nhau dẫn đến rụng lá, thậm chí lá có thể bị rụng trước khi những vết đốm này lan rộng ra khắp phiến lá. Nấm bệnh cũng có thể gây hại trên các chồi non, cành, thân, gié hoa, gié quả. Nấm sinh sản nhiều bào tử sẽ tạo thành một lớp nấm màu trắng bao phủ lên những cành non bị thối. Sự nhiễm bệnh trên nhánh gây khô và rụng lá. Thân cây tiêu bị nhiễm bệnh Phytophthora spp. sẽ bị vàng, thối và cây bị chết hoàn toàn. Sự nhiễm bệnh trên hoa gây hiện tượng hoa bị đen và rụng; quả và gié quả bị đen. Khi cây bị hại thân lá có triệu chứng héo rũ nhanh, từ khi bệnh xuất hiện đến khi cây tiêu chết hoàn toàn có thể chỉ trong vòng vài ba tuần lễ.+ Hằng năm, bệnh thường gây hại mạnh vào thời điểm chuyển tiếp giữa mùa mưa sang mùa khô. Những trận mưa đầu mùa thường dễ gây tình trạng úng tạm thời, làm cho hoạt động sinh lý của cây bị thay đổi đột ngột, cây bị suy yếu tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhiễm dễ dàng. Chế độ chăm sóc có quan hệ chặt chẽ đến quá trình xâm nhiễm gây hại của bệnh. Nếu bón thiếu phân, bón quá sát gốc làm đứt nhiều rễ, cây sinh trưởng yếu, bệnh gây hại tăng. Đất có thành phần cơ giới nặng, dí chặt, độ pH quá thấp, có nhiều tuyến trùng, rệp sáp gây hại càng làm gia tăng bệnh nấm gốc rễ cây hồ tiêu.+ Nấm gây bệnh tấn công trên tất cả các phần của cây tiêu, và ở tất cả các thời kỳ sinh trưởng của cây, trường hợp nấm bệnh tấn công vào rễ hoặc cổ rễ sẽ gây cây chết đột ngột. Bệnh thường phát triển nhiều trong mùa mưa, những lá bên dưới sẽ dễ nhiễm nấm bệnh sau những cơn mưa lớn vào đầu mùa mưa. Nấm bệnh xâm nhập vào cây trực tiếp qua biểu bì hoặc gián tiếp qua khí khổng.+ Đất ẩm ướt, đất nghèo dinh dưỡng, đất có hàm lượng canxi, magiê, kali thấp và hàm lượng đạm cao cũng tạo điều kiện cho nấm Phytophthora spp. phát triển mạnh.- Phòng trừ:Đối với bệnh chết nhanh gây thối rễ, cần áp dụng đồng bộ các biện pháp:+ Biện pháp canh tác: thoát thủy tốt, tạo sự thông thoáng cho vườn trong mùa mưa, loại bỏ chôn vùi các tàn dư thực vật quanh gốc tiêu trong mùa mưa, vệ sinh vườn làm sạch cỏ dại, đốt bỏ cành nhánh bị bệnh.+ Biện pháp hóa học: Khi phát hiện cây tiêu có dấu hiệu bệnh dùng các loại thuốc như: Agrifos-400, Phosphonate, Aliette 80WP, Alpin 80WP, Ridomil 24EC pha ở nồng độ 0,1-0,2% phun quanh gốc và toàn bộ tán lá.+ Biện pháp sinh học: bón phân Bacte Phytop (có chứa chủng vi khuẩn đối kháng Pseudomonas spp. và nấm đối kháng Trichoderma sp.) và bón kết hợp phân Bacte 55 để cây phục hồi sau khi bị bệnh.+ Bón phân: bón cân đối N, P2O5, K2O, Ca, Mg, không bón thừa N.7.5. Bệnh chết chậm:- Nguyên nhân: do các nấm như Fusarium sp., Rhizoctonia sp., Diplodia sp., tuyến trùng Radopholus similis, Meloidogyne incognita ,…- Đặc điểm:Bệnh chết chậm thường có triệu chứng vàng lá từ từ, nhiều khi cây hồ tiêu bị bệnh 2-3 năm sau mới chết. Cây bị bệnh kém phát triển, năng suất thấp, bộ rễ thường bị hủy hoại. Quan sát thấy trên rễ có nhiều mụn u sưng; gốc thân, cổ rễ bị thâm đen, thối khô và các bó mạch trong thân bị chuyển màu thâm đen.Do bộ rễ bị tổn hại, quá trình thoát nước, vận chuyển muối khoáng bị gián đoạn nên cây mới bị bệnh có biểu hiện sinh trưởng kém, lá bị vàng và rụng dần dần, cây còn nhỏ có thể bị chết khô hoàn toàn. Trường hợp cây tiêu bị bệnh nhẹ thì dây tiêu không chết nhưng sinh trưởng không bình thường và cằn cỗi.Bệnh héo do các loài thuộc chi Fusarium gây ra rất khó phòng trừ do bào tử hậu tồn tại rất lâu trong đất.- Phòng trừ:+ Biện pháp canh tác: không nên để vườn bị ngập nước và quá ẩm ướt.+ Biện pháp hóa học: khi có triệu chứng bệnh xuất hiện, có thể dùng thuốc Topsin-M, Benzeb với nồng độ 0.2% để phun trên lá và tưới vào gốc (2-3 lít/gốc).+ Biện pháp sinh học: bón phân Bacte Phytop (có chứa chủng vi khuẩn đối kháng Pseudomonas spp. và nấm đối kháng Trichoderma sp.) và bón kết hợp phân Bacte 55 để cây phục hồi sau khi bị bệnh.+ Bón cân đối N, P2O5, K2O, Ca, Mg, không bón thừa N.7.6. Bệnh than thư:- Do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây nên.- Triệu chứng: Trên lá có những vết vằn lớn màu vàng nâu, xung quanh vết vằn có quầng đen. Nếu vết bệnh lây sang cành, bông thì làm rụng đốt, cành, hạt khô đen và lép.- Phòng trừ: dùng Topsin-M, Carbenzim và Bendazol với nồng độ 0,2% để phun xịt.7.7. Bệnh virus hay bệnh xoắn lùn:- Nguyên nhân gây ra bệnh này là do virus, bệnh thường bắt đầu xuất hiện ở thời kỳ kiến thiết cơ bản, tác nhân truyền bệnh ở vườn tiêu chủ yếu là côn trùng chích hút như bọ xít, rầy, rệp, tuyến trùng và dụng cụ dao, kéo cắt tỉa cây tiêu.- Triệu chứng: lá nhỏ, cong queo, lá có màu hơi vàng, thường xuất hiện ở các lá non, cây cằn cỗi, chậm phát triển, giảm năng suất, khi bệnh nặng cây sẽ chết.- Phòng trừ: Để phòng trừ bệnh này trước hết không trồng hom giống từ vườn tiêu bị bệnh, khi bệnh xuất hiện nhổ bỏ những cây bị bệnh, gom lại phơi khô đem đốt để hạn chế sự lây lan. Khi phát hiện côn trùng môi giới truyền bệnh nên dùng Bassa 50EC (0,1%), Vibasa (0,2%), Suprathion 40EC (0,2%) phun xịt định kỳ để diệt.8. Thu hoạch, sơ chế và bảo quản- Ở Tây Nguyên thu hoạch từ tháng 2-4.- Không nên thu hoạch khi quả tiêu còn xanh, thời điểm thu hoạch tốt nhất để làm tiêu đen khi chum tiêu có trên 5% quả chín có màu vàng, đỏ và để làm tiêu sọ khi trên 20% quả chín.- Khi thu hái xong có thể phơi ngay để làm tiêu đen hoặc ủ 1-2 ngày trong mát cho tiêu tiếp tục chín để làm tiêu sọ, thường xuyên trộn đều trong quá trình ủ để quả chín đạt độ đồng đều cao, tách hạt ra khỏi chum quả sau khi phơi 1-2 nắng.- Phơi khô: Để tiêu đen thương phẩm có màu đẹp, trước khi phơi nên nhúng tiêu vào nước nóng 800C trong vòng 1-2 phút, trộn đều sau đó lấy ra để trong mát cho ráo nước rồi đem phơi.- Phơi tiêu trên sân xi măng, tấm bạt và nong tre, sân cần được rửa sạch trước mỗi đợt phơi, dùng lưới ni-lông bao quanh khu vực phơi để tránh thú vật vào khu phơi. Nếu trời nắng tốt phơi 3-4 ngày là đạt, độ ẩm của hạt sau khi phơi khô phải đảm bảo dưới 15%, sản phẩm sau khi phơi gọi là tiêu đen.- Có thể dùng máy sấy lúa, sấy bắp, sấy cà phê để sấy hồ tiêu, giữ nhiệt độ ổn định trong buồng sấy khoảng 55-600C.- Sau khi phơi khô, tiêu cần được làm sạch tạp chất, lá, cuống chùm quả bằng cách sàng, quạt, giê. Muốn làm tiêu sọ (tiêu trắng), tốt nhất ngâm tiêu dưới 24-36 giờ, vớt tiêu ra bóc vỏ bằng tay và đải sạch vỏ, 4kg tiêu tươi có thể làm được 1kg tiêu sọ. Có thể làm tiêu sọ từ tiêu khô bằng cách cho tiêu vào bao đem ngâm trong nước lã 8-10 ngày trong bồn gỗ, thường xuyên thay nước, khi thấy vỏ đen bóc ra thì lấy ra, cho vào nong, thúng làm tróc vỏ, sau đó làm sạch và đem phơi.- Bảo quản: cho tiêu vào bao 2 lớp, lớp trong là bao nilon (PE) để chống ẩm mốc, lớp ngoài là bao PP hoặc bao bố, đưa vào chất trên kệ hoặc pa-lét trong kho. Kho chứa phải thông thoáng, không quá nóng, không ẩm ướt.
Trong thời kỳ kinh doanh, sau vụ thu hoạch chỉ nên tưới nước vừa đủ để cây tiêu tồn tại, không nên tưới nhiều vì tưới nhiều cây tiêu sẽ tiếp tục sinh trưởng và ra hoa rải rác làm ảnh hưởng mùa thu hoạch kế tiếp.
Khi tuyến trùng đục vết thương ở rễ để chích hút tạo điều kiện cho các loại nấm như Phytophthora capsici, Fusarium sp., Pythium sp. xâm nhập qua vết thương hủy hoại bộ rễ cây tiêu làm cho cây tiêu càng chết nhanh.
Phát triển cây hồ tiêu ở Vĩnh Linh
Cây tiêu vốn là loại cây trồng chủ lực của huyện Vĩnh Linh (Quảng Trị), thời gian gần đây giá tiêulên cao và giữ ở mức ổn định từ 100.000 - 150.000 đồng/ kg. Đặc biệt sau trận bão cuối năm 2013, khi những vườn cao su bị hư hại sau bão thì những diện tích hồ tiêu lại chứng tỏ được ưu thế của mình đó là ít bị gãy đổ, cho thu nhập ổn định, thời gian thu hoạch theo mùa chứ không vất vả “thức khuya, dậy sớm” quanh năm như cây cao su.
Thời gian gần đây, diện tích cây hồ tiêu ở Vĩnh Linh phát triển khá mạnh. Ông Lê Tiến Dũng, Trưởng Phòng Nông nghiệp huyện cho biết: Cây tiêu là cây trồng chủ lực của địa phương. Toàn huyện phấn đấu đến năm 2015 có trên 1.000 ha, riêng trong năm 2013 diện tích tiêu trong toàn huyện được trồng mới là 200 ha. Tiêu Vĩnh Linh nổi tiếng xưa nay vì chất lượng cao. Những vùngtrồng tiêu chủ lực của huyện như Vĩnh Thành, Vĩnh Hòa, Vĩnh Thạch… từng sản xuất ra giống tiêu sọ ngon nức tiếng. Giống tiêu Vĩnh Linh chính gốc có lá nhỏ, hạt vừa, tầng sinh trưởng rất cao… nhưng cũng rất mẫn cảm với các loại bệnh như bệnh chết nhanh, tuyến trùng rễ…
Mở rộng diện tích trồng tiêu ở Vĩnh Linh
Ông Nguyễn Đức Hiếu ở Xóm Chợ, xã Vĩnh Kim cho biết, năm nay gia đình ông trồng mới 3 sào tiêu, nâng tổng diện tích tiêu của gia đình lên 1 ha. Cây tiêu ở vùng đông Vĩnh Linh phát triển rất tốt, bởi phù hợp khí hậu thổ nhưỡng. Nhưng để đầu tư một sào trồng tiêu thì số vốn bỏ ra mua giống, mua choái, đầu tư phân bón, khoan giếng… khoảng 30 triệu đồng, đó là chưa kể công chăm sóc. Đầu tư lớn như vậy nên người dân cũng rất thận trọng trong việc mở rộng vườn tiêu sao cho an toàn, bền vững.
Dọc đường 70 chạy qua địa phận các xã như Vĩnh Thành, Vĩnh Tân, Vĩnh Thạch, Vĩnh Kim…, những vườn tiêu mới được trồng đang lên xanh mơn mởn. Ông Nguyễn Thuận Cử, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thành cho biết: Hiện người dân trong xã đang tập trung phát triển diện tích cây hồ tiêu. Tiêu được trồng ở vùng đất đỏ bazan phát triển rất nhanh nhưng cũng đòi hỏi sự chăm sóc kỹ càng. Những vùng trọng điểm trồng tiêu của xã như Tân Trại, Liêm Công Đông, Liêm Công Phường thời gian qua đều tập trung đầu tư phát triển diện tích tiêu… Riêng trong năm 2013, người dân xã Vĩnh Thành đã trồng mới trên 17 ha tiêu. Những diện tích tiêu này đa phần là tiêu trồng ở gia đình, trong đó có những diện tích tiêu mới được trồng trên đất đấu thầu cũng khá phát triển, như hộ gia đình ông Lê Xuân Đô ở Liêm Công Đông có gần 2 ha, ông Đinh Văn Kiên ở Tân Trại gần 7 sào. Với mức giá như hiện nay, mỗi vườn tiêu chừng 5 sào từ 5 - 7 năm tuổi cho thu nhập trên 100 triệu đồng mỗi năm.
Việc chăm sóc cây tiêu phải hết sức kỹ lưỡng, bởi cây tiêu rất mẫn cảm với các loại sâu bệnh cũng như diễn biến bất thường của thời tiết. Nhưng nếu đầu tư công chăm sóc kỹ càng thì sau ba năm tiêu đã bắt đầu cho thu hoạch. Ông Lê Tiến Dũng, Trưởng Phòng Nông nghiệp huyện cho biết, cây tiêu nếu đã bị các loại bệnh như chết nhanh, thối gốc rễ… thì rất khó chữa trị. Cây tiêu sau một thời gian ủ bệnh thì bắt đầu rụng lá, rụng đốt và chết, nếu không kịp thời triển khai các biện pháp xử lý thì rất dễ lây lan ra cả vườn tiêu và cả vùng trồng tiêu.
Năm 2008, huyện Vĩnh Linh đã được Sở KH &CN Quảng Trị chọn làm mô hình mẫu trong dự án của Cục Sở hữu trí tuệ về việc xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm tiêu hạt Quảng Trị. Hạt tiêu Vĩnh Linh được chỉ dẫn về địa lý sẽ tạo điều kiện cho người dân yên tâm phát triển diện tích tiêu một cách lâu dài và bền vững. Để giữ vững vị trí và ưu thế cũng như tạo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành trong việc phát triển diện tích cây hồ tiêu, cuối năm 2010, được sự đồng ý của UBND tỉnh, huyện Vĩnh Linh đã thành lập Hội Hồ tiêu của huyện nhằm nâng cao giá trị của sản phẩm hồ tiêu Vĩnh Linh cũng như tạo điều kiện cho cây tiêu phát triển bền vững.
Bên cạnh đó, hàng năm, Phòng Nông nghiệp huyện cùng các ban, ngành liên quan thường xuyên tiến hành mở các lớp tập huấn, tư vấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho bà con trong trồng mới cũng như duy trì ổn định diện tích cây hồ tiêu hiện có; phối hợp với ngân hàng chính sách tạo nguồn vốn ưu đãi cho người dân phát triển diện tích hồ tiêu một cách hiệu quả.
Bài, ảnh: Tiến Tân/ Báo Quảng Trị